‹ Pokolenie iGEN, czyli samotni w wirtualnym tłumie
Gdy młodzi ludzie urodzeni u progu 2000 roku stawali się nastolatkami, na rynku pojawiły się iPhony. Powszechny dostęp do internetu odmienił to pokolenie. Dziś jego przedstawiciele świetnie radzą sobie w wirtualnym świecie, ale w kontaktach międzyludzkich „na żywo” niestety znacznie gorzej. Są bardziej tolerancyjni, ale mniej zbuntowani, mniej szczęśliwi i częściej czują się osamotnieni.
Życie w smartfonie
Określenie iGEN (czyli generacja i) według jednych odnosi się do pokolenia internetu, według innych – od nazwy iPhone, choć nie dotyczy wyłącznie użytkowników telefonów tej marki, ale wszystkich urządzeń mobilnych. Za ich pośrednictwem młodzi ludzie wiodą życie w sieci. Tu pozyskują informacje, komunikują się, poznają nowych znajomych, flirtują, robią zakupy, czytają książki, a z powodu pandemii także studiują i pracują. Nie rozstają się ze smartfonem nawet w czasie jedzenia czy wizyty w toalecie. Sięgają po niego przeciętnie 80 razy w ciągu doby. Bez dostępu do sieci czują się jak bez powietrza. Choć bycie online daje nieograniczony dostęp do informacji i umożliwia szybką komunikację, to jednak okazuje się, że wcale nie uszczęśliwia.
Prof. Jean M. Twenge, psycholożka z Uniwersytetu San Diego i autorka książki „iGEN”, zauważa, że pomiędzy latami 2011 a 2015 wśród nastolatków aż o 31% wzrosło poczucie samotności. Pandemia i związana z nią izolacja dodatkowo je nasilają. Do poczucia osamotnienia dołączyła bezradność i lęk przed przyszłością – potwierdzają to wyniki międzynarodowego badania Collaborative Outcomes Study on Health and Functioning during Infection Times (COH-FIT), w którym uczestniczy także Polska.
Przedstawiciele pokolenia iGEN spędzają codziennie wiele godzin w internecie, obserwując w mediach społecznościowych aktywność swoich znajomych i komunikując się z nimi za ich pośrednictwem, fizycznie spędzają z nimi znacznie mniej czasu niż ich starsi koledzy. Według prof. Twenge wyraźnie malejąca liczba interakcji społecznych i ich różnorodność w prawdziwym świecie to pierwszy krok w stronę poczucia osamotnienia, lęku przed światem i izolacji, a w następstwie tego zaburzeń nastroju.
Samotność w sieci
Okazuje się, że samotność i brak satysfakcjonujących kontaktów społecznych zmieniają funkcjonowanie mózgu. Psychologowie badający samotność i jej konsekwencje twierdzą, że w obliczu izolacji stajemy się bardziej wyczuleni na sygnały, które mogą świadczyć o zagrożeniu, stajemy się też bardziej podejrzliwi w stosunku do innych ludzi i bardziej skłonni do przypisywania im wrogich intencji. Ma to prawdopodobnie związek ze zmniejszeniem objętości tzw. ciała migdałowatego – struktury w mózgu, która jest związana z przetwarzaniem sygnałów związanych z emocjami, szczególnie negatywnymi. To sprawia, że z czasem kontakty społeczne osób, które doświadczają samotności, stają się coraz trudniejsze zarówno dla nich samych, jak i dla ich otoczenia.
Ponadto ciągłe bycie online wiąże się z ekspozycją na ogromną liczbę bodźców, co powoduje, że młodzi ludzie są mniej odporni emocjonalnie, ciągle zmęczeni i niewyspani. Badania Twenge potwierdzają, że stale rośnie liczba nastolatków, którzy nie rozumieją i nie są w stanie kontrolować swoich stanów emocjonalnych. Bezkrytyczne dążenie do kreowanych przez internetowych celebrytów ideałów, uzależnienie od lajków i pozytywnych komentarzy powoduje u młodych ludzi spadek samoakceptacji. Nastolatki często widzą przyczynę swojego osamotnienia w sobie. Uważają, że są beznadziejni, że nikt ich nie lubi, nie chce.
To efekt wygórowanych wymagań, jakie sami sobie sami stawiają, a także presji ze strony, rodziców, nauczycieli, lęku o niepewną przyszłość. W konsekwencji tego wszystkiego przedstawiciele pokolenia iGEN są niepewni swoich racji i częściej niż ich starsi koledzy mają problem z podejmowaniem decyzji.
Lekarstwo w realu
Czy jest jakeś lekarstwo na niski poziom satysfakcji z życia, jaki doskwiera pokoleniu iGEN?
Specjaliści radzą ograniczyć życie w sieci na rzecz zwiększenia liczby i różnorodności kontaktów w realu. Podkreślają, że interakcje „na żywo” z życzliwie nastawionymi do nas osobami w znacznie większym stopniu niż te w świecie wirtualnym budują poczucie przynależności do wspólnoty. Dzielenie się z innymi dobrymi i złymi doświadczeniami, kontakt wzrokowy i fizyczny zmniejszają niepokój i lęk, zwiększają poczucie bezpieczeństwa a także dają motywację i napęd do działania. Gęsta sieć kontaktów społecznych to jeden z najistotniejszych czynników (obok prostej, nieprzetworzonej i obfitującej w rośliny diety oraz aktywnego trybu życia) wyróżniających osoby długowieczne zamieszkujące tzw. niebieskie strefy.
Autorką tekstu jest Katarzyna Koper – dziennikarka, popularyzatorka wiedzy o zdrowym stylu życia z dyplomem psychodietetyka. Fascynuje ją nutrigenomika, czyli wpływ niektórych składników pożywienia na ekspresję genów. Wierzy, że dobra dieta, umiar i aktywność fizyczna to filary długowieczności.
Przeczytaj więcej: